AraÅŸtırma merkezinde bilim adamları ‘çok yüksek hassasiyetli radyasyon sensörü’ geliÅŸtirdi

Bolu Abant Ä°zzet Baysal Ãœniversitesi Nükleer Radyasyon Dedektörleri Uygulama ve AraÅŸtırma Merkezi (NÃœRDAM), Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraÅŸtırma Kurumu (TÃœBÄ°TAK) destekli proje kapsamında ‘çok yüksek hassasiyetli radyasyon sensörü’ geliÅŸtirdi.Azerbaycan Cumhuriyeti Bilimi GeliÅŸtirme Kurumunun (SDF) da desteklediÄŸi çalışma çerçevesinde geliÅŸtirilen sensör, nükleer uygulamalar, uzay teknolojisi, savunma sanayi ve saÄŸlık sektörü gibi birçok alanda radyasyon ölçümlerinin hassas ve güvenli ÅŸekilde yapılmasına imkan saÄŸlayacak.CumhurbaÅŸkanlığı Strateji ve Bütçe BaÅŸkanlığı desteÄŸiyle kurulan NÃœRDAM’ın müdürü Prof. Dr. Ercan Yılmaz, AA muhabirine, ulusal ve uluslararası birçok bilimsel proje yürüttüklerini söyledi.Bunlardan birinin, SDF ile yürütülen TÃœBÄ°TAK destekli yüksek hassasiyete sahip foto diyot tabanlı radyasyon sensörlerinin üretilmesi olduÄŸunu aktaran Yılmaz, bununla ilgili ilk çıktıların ortaya çıktığını kaydetti.Yılmaz, piyasadakilerden farklı bir yapı elde ettiklerini dile getirerek, ‘Bir sensörün üzerinde yaklaşık 260 bin piksel var, bu ÅŸekilde hassasiyetini artırmaktayız. Bu sensörlerin ölçebileceÄŸi nükleer radyasyon enerjisi alanını çok geniÅŸ bir alana çekmekteyiz. 30 keV ile 4400 keV enerji aralığını çok yüksek bir hassasiyetle ölçebilmekte.’ dedi.’Modülün pek çok uygulama alanı var’Modülün pek çok uygulama alanı olduÄŸunu anlatan Yılmaz, şöyle devam etti: ‘Askeri amaçlı, LÄ°DAR (lazer darbeleri kullanılarak bir nesne veya bir yüzeyin uzaklığını anlamaya yarayan teknoloji) sistemlerinin tespitinde kullanılabilecek. LÄ°DAR sistemlerinde hedefe kitlenmiÅŸ olan lazerin tespit edilmesinde ve görevli olan askerin ya da sürücünün uyarılmasında çok önem arz etmektedir. Bu ÅŸekilde de uyarı aldığında askerimiz hedefi ÅŸaşırtacaktır. Dolayısıyla lazerle kitlenen hedefe maruz kalmayacaktır. Aynı zamanda nükleer santrallerde yine uyarı amaçlı radyasyon sensörü olarak kullanılacak. Tıbbi anlamda dozimetri olarak kullanılma imkanı da var. SaÄŸlıkta kullanım alanı radyoterapi aslında, özellikle kanser tedavisinde. Hastaya radyasyon uygulanırken radyasyon miktarının önceden belirlenmesi, sistemin kalibre edilmesi, hastaya uygulanan dozun tespit edilmesinde kullanılabilecek. Aynı zamanda bu radyasyonu uygulayan kullanıcıların da güvenliÄŸi açısından kiÅŸisel dozimetri olarak da kullanılabilecek. Tamamen yerli imkanlarla üretmekte olduÄŸumuz bu ürünü 5G teknolojisinde de kullanmayı planlıyoruz. Öte yandan otomotiv sektöründe son zamanlarda çip sıkıntısı nedeniyle otomobil firmaları üretimlerine ara vermekte ve yavaÅŸlamakta. Burada üretmiÅŸ olduÄŸumuz bu sensörler orada kullanım alanı bulacaktır. Fotodiyot olarak da doÄŸrudan kullanılabilir çünkü çok yüksek bir hassasiyete sahip.’Prof. Dr. Yılmaz, son yıllarda uzay teknolojisinde yaÅŸanan geliÅŸmelere iÅŸaret ederek, ‘Uzaya gönderilecek sistemlerde, roketlerde bu sensörler kullanım imkanı bulacaktır. Uzaya giden sistemler üzerine düşen radyasyonların ölçülmesi önemli. Oradaki elektronik sistemin açılıp kapanmasında, radyasyondan kaynaklanan hasarın azaltılmasında modül görev yapacaktır. Bu modüllerin biri yurt dışından 300 ile 500 bin avro ödenerek alınmaktaydı. Bizim daha önceki üretmiÅŸ olduÄŸumuz radyasyon modüllerin halihazırda TÃœBÄ°TAK Uzay tarafından yerli uydularımıza entegrasyonu tamamlandı. Yerli uydular bir yıl içerisinde gönderildiÄŸinde veriler de gelecek.’ diye konuÅŸtu.Mevcut aÅŸamada elde edilen modülün ara çıktı ürün olduÄŸunu dile getiren Yılmaz, çalışmaların iki taraflı olarak yaklaşık 1,5 yıl daha devam edeceÄŸini, sonraki aÅŸamada seri üretime geçileceÄŸini sözlerine ekledi.

Bir önceki yazımız olan İtfaiye erinden asansörde mahsur bıraktığı kız arkadaşına sürpriz evlenme teklifi başlıklı makalemizde Bolu, Güncel ve İtfaiye hakkında bilgiler verilmektedir.